Psychologia pieniędzy. Ponadczasowe lekcje o bogactwie, chciwości i szczęściu (ebook)(audiobook)(audiobook)

Recenzje (6)

1. silanauki.pl Dawid Kaniecki

   Też tak macie, że ciągle brakuje Wam pieniędzy? Gdzieś się rozchodzą, cały czas brakuje oszczędności a nam się wydaje, że zawsze zarabiamy za mało, natomiast inni potrafią obchodzić się z pieniędzmi lepiej. A może problem jest po Waszej stronie? Chcesz wiedzieć jak nasza psychika odbiera pieniądze i dlaczego popełniacie tak dużo finansowych błędów? Zapraszam do recenzji książki “Psychologia pieniędzy” autorstwa Morgana Houerla wydawnictwa OnePress. Morgan Housel Pieniądze są bardzo wrażliwym elementem naszego życia, dlatego sprawdźmy kim jest autor i czy aby jest godny zaufania. Autor książki jest partnerem w The Collaborative Fund oraz byłym felietonistą The Motley Fool i The Wall Street Journal. Dwukrotnie zdobył nagrodę Best in Business Award oraz był dwukrotnym finalistą Gerald Loeb Award for Distinguished Business and Financial Journalism. Jak więc sami widzicie Morgan Housel jest cenionym specjalistą. Dwadzieścia rozdziałów Książka “Psychologia pieniędzy” jest podzielona na 20 krótkich rozdziałów. Każdy z nich omawia inny aspekt finansowy. Można je przeczytać w dowolnej kolejności i zachowa ona swoją wartość. Autor porusza w nich takie zagadnienia jak: dlaczego bogaci ludzie są zamożni, czym się różni wzbogacanie się a bycia bogatym, kiedy powinniśmy powiedzieć dość dalszemu bogaceniu albo jak powstają bańki finansowe. Przytoczyłem raptem kilka z wielu ciekawych informacji, którymi dzieli się z nami Morgan. Muszę przyznać, że nie jest to pierwsza książka o tej tematyce, a autor mimo to potrafił w kilku miejscach mnie zaskoczyć swoją analizą i argumentami, które przytaczał. Historie Każdy rozdział posiada jedną lub kilka ciekawych prawdziwych historii, które pokazują działanie naszej psychiki wobec pieniędzy. Przytaczane są dzieje małych inwestorów, a nawet pracowników fizycznych z ogromnym majątkiem kilku milionów dolarów oraz bankierów czy inwestorów posiadających majątek miliardów dolarów i kończących z niczym. Autor również nie żałuje nam ciekawych informacji dotyczących firm np. GE. Dzięki takiemu zabiegowi dokładnie rozumiemy o czym chce nam powiedzieć autor. Uważam to za bardzo dobry manewr. Perfekcyjnie lekka “Psychologia pieniędzy” dzięki swojej budowie i historiom, jest bardzo lekka. Autor nie używa w niej trudnego języka, przez co odbiór jest przyjemny. Bardzo rzadko zdarza się, że książkę o finansach czyta się jak powieść a tą momentami właśnie tak się czyta. Polecam ją nie tylko osobom, które chcą dowiedzieć się czegoś o własnej psychice wobec pieniędzy ale również ludziom, którzy lubią dobrą historię. Nie dość, że spędzicie przyjemnie czas a dodatkowo dowiecie się wiele o sobie, co może przełożyć się na większe oszczędności, większą wytrwałość w inwestowaniu czy lepszemu zrozumieniu mechanizmów sukcesu i porażki. Zachęcam do lektury.

2. Przemek czyta Wójcicki Przemek

   Autor od początku książki odrzuca to co najbardziej kojarzy się z pieniędzmi i finansami, czyli liczby. Skupia się natomiast na elementach miękkich, które bardzo ogólnie można nazwać psychologią. Dodatkowo udowadnia, że element ten nie jest mniej ważny, a może nawet jest ważniejszy w inwestowaniu i ogólnym obchodzeniu się z finansami. Podczas czytania książki zaznajamiamy się z wieloma historiami i przykładami, dzięki temu książkę czyta się z przyjemnością. Książka jest wciągająca, a jednocześnie ma dużo wartości, którą możemy wykorzystać podczas podejmowania decyzji finansowych. Język pisania jest podstawowy, nikt nie będzie miał problemów ze zrozumieniem przekazywanych treści. Nie oznacza to jednak spadku wartości tychże treści. Bardzo podobało mi się to, że autor nie daje konkretnych recept i rad, a raczej podkreśla indywidualność i inność każdej osoby. Więc daje on nam wiedzę, ale nie mówi jak jej używać. Tłumaczy, że każda sytuacja jest inna i każdy powinien dostosować strategię finansową do siebie. Dzięki jednemu rozdziałowi zmieniłem nawet przekonanie, które było ze mną dość długo. Zawsze zgadzałem się z cytatem: "historia się nie powtarza, ona się rymuje". Jednak po przeczytaniu jednego z rozdziałów, zmieniłem nieco swój pogląd na patrzenie i porównywanie historii z obecną sytuacją. Autor użył dobrej argumentacji, która do mnie trafiła. Podsumowując, książkę polecam zarówno doświadczonym inwestorom, jak i osobą zaczynającym swoją finansową przygodę :)

3. ekonomicznie Krupa Kamila

   Po przeczytaniu "Psychologia pieniędzy. Ponadczasowe lekcje o bogactwie, chciwości i szczęściu" moje nastawienie do inwestowania gotówki stało się bardziej rozważne niż dotąd. Bardzo mnie to cieszy. Potrzebowałam tej książki do dopełnienia wiedzy jaką już posiadam na temat pieniędzy. Pozycja obfituje w wiele inspirujących oraz pouczających historii, dzięki temu można wyciągnąć liczne wnioski. Książka zawiera również ciekawe myśli, które można spisać do notesu i zachować na dłużej. Pozycja warta uwagi!

4. ICHI.PRO

   „ Psychologia pieniędzy” Morgana Housela to bez wątpienia najlepsza książka o finansach osobistych i inwestycjach, jaką przeczytałem. Morgan Housel jest partnerem w Collaborative Fund, gdzie regularnie prowadzi bloga; wcześniej był felietonistą dla Wall Street Journal i Motley Fool. Odświeżające jest to, że Morgan jest jednym z niewielu pisarzy, którzy są świadomi czasu czytelnika; książka jest zwięzła (mniej niż 250 stron) i na temat. To zerwanie z konwencją typowej książki, która polega na zrobieniu kilku dobrych punktów, a następnie waflowaniu w nieskończoność przez ponad 300 stron - to zrozumiałe, dlaczego większość czytelników nie kończy książek. Psychologia pieniędzy to jedna z niewielu książek, które przeczytasz wielokrotnie od początku do końca. Mówi się, że „Większość książek powinna być artykułami, większość artykułów powinna być postami na blogu, a większość postów na blogach powinna być tweetami”. Nie mogłem się bardziej zgodzić. Książka składa się z 20 krótkich rozdziałów, składających się z opowiadań i anegdot zawierających lekcje z zakresu finansów i inwestowania. Podstawowym założeniem tej książki jest to, że radzenie sobie z pieniędzmi ma niewiele wspólnego z tym, jak mądry jesteś, a wszystko z tym, jak się zachowujesz. Morgan jest wielkim zwolennikiem multidyscyplinarnego uczenia się, często czyta poza tematem finansów, na tematy takie jak biologia, fizyka i historia - dlatego jego lekcje i obserwacje mają zastosowanie w wielu dziedzinach. Poniżej znajduje się podsumowanie i kompilacja moich ulubionych fragmentów z książki: Rola szczęścia i ryzyka W tym rozdziale Morgan identyfikuje rzeczywistość, że każdym wynikiem życia kierują siły inne niż indywidualny wysiłek - a są to szczęście i ryzyko, które określa jako bliskie rodzeństwo. Dlaczego to? Świat jest zbyt „ złożony, aby 100% Twoich działań mogło wpłynąć na 100% Twoich wyników”. Jesteś jedną osobą z ponad siedmiu miliardów ludzi i prawie nieskończoną liczbą ruchomych części, przypadkowe skutki działań pozostających poza Twoją kontrolą mogą mieć większy wpływ niż te, które podejmujesz świadomie. Słusznie zwraca uwagę, że szczęście jest czymś, co zwykle ignorujemy, mimo że jest tak potężne i powszechne jak ryzyko. Doskonale rozumiem, dlaczego bagatelizuje się jego wpływ. Identyfikowanie sukcesu nie jako rezultatu ciężkiej pracy, ale jako rezultat kapryśnej i przypadkowej siły, zmniejsza radosne uczucie i satysfakcję z osiągnięć. Ewentualnie oskarżanie innych o sukces jako efekt szczęścia sprawia, że ​​wydajesz się niegrzeczny i zazdrosny. Chociaż szczęście jest niewątpliwie ważnym czynnikiem w życiu, nie możemy zmierzyć jego wpływu na pomyślne wyniki. Dlatego nie możemy być pewni, ile czyjegoś sukcesu lub nieszczęścia zawdzięczamy tej niewidzialnej sile. Dlatego zachęca nas, abyśmy byli ostrożni, zakładając, że 100% wyników można przypisać indywidualnemu wysiłkowi i osobistym decyzjom. Po narodzinach syna Morgana napisał list, w którym napisał: „Nie każdy sukces jest wynikiem ciężkiej pracy, a nie całe ubóstwo jest wynikiem lenistwa. Miej to na uwadze, oceniając ludzi, w tym siebie ”. Skoncentruj się na szerokich wzorach Podsumowując rozdział, uważa, że podczas badania sukcesu i porażki powinniśmy mniej skupiać się na konkretnych osobach i studiach przypadków, a bardziej na ogólnych wzorcach. Im szerszy i powszechniejszy wzór, tym bardziej pasuje do twojego życia. Z kolei badanie konkretnej osoby może być niebezpieczne, ponieważ często są to skrajne przykłady, miliarderzy i ogromne porażki, które dominują w wiadomościach. Często mają najmniejsze zastosowanie w innych sytuacjach, biorąc pod uwagę ich wyjątkowość i złożoność. Zgodnie z ogólną zasadą Morgan mówi: „Im bardziej ekstremalny wynik, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że będziesz mógł zastosować jego lekcje do własnego życia, ponieważ bardziej prawdopodobne jest, że na wyniki wpłynęły skrajne skutki szczęścia i ryzyka”. Bogactwo vs. pozostanie bogatym Istnieje wiele sposobów na wzbogacenie się; przemysł samopomocy bombarduje sposobami, jak to zrobić. Ale jest tylko kilka sposobów na pozostanie bogatym i jest to połączenie „oszczędności i paranoi”. Posługuje się przykładem Jessie Livermore, jednego z największych inwestorów giełdowych wszechczasów. Jessie skróciła krach giełdowy w 1929 roku, zarabiając przy tym 100 milionów dolarów. Potem był pełen pewności siebie i stawiał coraz większe zakłady. Stał nad głową, coraz bardziej zadłużał się i stracił wszystko na giełdzie. Popełnił samobójstwo w 1940 roku; Jessie była bardzo dobra w zdobywaniu bogactwa, ale okropnie była bogata. Jednym z powodów, dla których zarabianie pieniędzy i ich utrzymanie jest tak trudne, jest to, że wymaga to innego zestawu umiejętności. Bogacenie się wymaga podejmowania ryzyka, optymizmu i strzelania do płotów, podczas gdy bycie bogatym wymaga oszczędności i zdrowej dawki paranoi. Morgan podsumowuje sukces finansowy jednym słowem: „przetrwanie”. Przetrwanie dostatecznie długo i nie unicestwienie ma kluczowe znaczenie, aby połączenie mogło zdziałać cuda. Uważam, że posiadanie przyzwoitych rezerw gotówkowych jest do tego kluczowe, ponieważ zapobiega zmuszaniu do sprzedaży akcji podczas spadków na rynku i umożliwia łączenie aktywów w celu uzyskania dobrych zwrotów przez najdłuższy okres. Zdarzenia końcowe wpływają na wyniki Zdarzenia końcowe to jedno na milion zdarzeń, które mają wpływ na większość wyników. Wszystko, co jest niezwykle dochodowe, wpływowe i sławne, jest wynikiem wydarzenia końcowego - ogony napędzają wszystko w biznesie i inwestowaniu. Nie wątpię, że pomysł ten został zainspirowany „zasadą Pareto”, gdzie 80% wyników jest wynikiem 20% nakładów. Przykłady Na giełdzie większość firm to niewypały; a tylko niewielka mniejszość generuje wszystkie zwroty rynkowe. W przypadku biznesu Amazon na przykład generuje większość swoich przychodów z Amazon Web Services i Prime. Innym przykładem jest Apple, gdzie iPhone jest odpowiedzialny za zdecydowaną większość ich sukcesu. W trzecim kwartale tego roku podatkowego iPhone stanowił 44% całkowitych przychodów firmy. Nawet zyski wielkiego inwestora Warrena Buffetta są spowodowane reszami. Na spotkaniu Berkshire Hathaway w 2013 roku Buffett powiedział, że w ciągu swojego życia posiadał 400–500 akcji i większość swoich pieniędzy zarobił na 10 z nich. Usuń największe inwestycje, a jego zwroty będą dość przeciętne. Moc łączenia Wskazuje na fascynujący fakt, że 81,5 dolarów z wartej 84,5 miliarda dolarów wartości netto Warrena Buffetta pochodziło z jego 65. urodzin. Fortuna Warrena Buffetta wynika z tego, że był dobrym inwestorem od dziecka. Jego sekretem inwestowania jest czas , który inwestuje od trzech ćwierćwiecza. Zauważa, że ​​dobre inwestowanie niekoniecznie polega na zarabianiu najwyższych zwrotów, ale na uzyskiwaniu umiarkowanie dobrych zwrotów przez najdłuższy okres. To jest, gdy mieszanie naprawdę działa cuda. Charlie Munger powiedział kiedyś - „pierwsza zasada łączenia: nigdy niepotrzebnie nie przerywaj”. Bogactwo daje Ci kontrolę nad czasem Największą wartością wewnętrzną pieniądza jest możliwość kontrolowania swojego czasu. Daje ci swobodę budzenia się rano i robienia, co chcesz - to najwyższa dywidenda, jaką dają pieniądze. Uważa, że budowanie bogactwa polega głównie na wydawaniu mniej niż zarabiasz, a stopa oszczędności jest ważniejsza niż zwroty z inwestycji i dochody. To krótki rozdział, ale pokaz jego umiejętności zwięzłego pisania. Rola zaskakuje i niewiadomych Profesor Stanforda Scott Sagan: „Rzeczy, które nigdy wcześniej się nie zdarzały, zdarzają się cały czas”. Historia to studium zaskakujących wydarzeń, dlatego opieranie się na danych z przeszłości jako przewodniku po przyszłych warunkach jest daremne, ekonomia to dziedzina, w której zmiany zachodzą przez cały czas. Jeśli jest jedna rzecz, której nauczyła nas historia, jest to, że zdarzenia odstające najbardziej poruszają igłą . Te wartości odstające, takie jak wielki kryzys i 11 września, są nieznanymi niewiadomymi, mimo że nie potrafią ich przewidzieć, odgrywają ogromną rolę w kształtowaniu globalnego krajobrazu gospodarczego i politycznego. Niedoceniane jest to, że wydarzenia się nasilają - na przykład 11 września spowodował, że Rezerwa Federalna obniżyła stopy procentowe, napędzając bańkę mieszkaniową, która doprowadziła do kryzysu finansowego w 2008 r., Powodując słaby rynek pracy, zmuszając ludzi do szukania wykształcenia wyższego, prowadzące do kryzysu kredytów studenckich. Wnioskiem z tego rozdziału jest to, że niewielka liczba bezprecedensowych wydarzeń odpowiada za większość tego, co dzieje się w gospodarce światowej . Szaleństwo prognostów Jeśli niespodzianki są powszechną fabułą historii, to korzystanie z rekordowych wydarzeń, takich jak Wielki Kryzys i Wojny Światowe, aby kierować naszym spojrzeniem na najgorsze scenariusze podczas myślenia o przyszłości, jest głęboko błędne. Kiedy prognostycy zakładają, że najgorsze i najlepsze wydarzenia z przeszłości będą pasować do najgorszych i najlepszych wydarzeń w przyszłości, popełniasz błąd, zakładając, że historia nieprzewidywalnych wydarzeń nie dotyczy przyszłości. Morgan opisuje to jako porażkę wyobraźni - zwraca uwagę na przykład reaktora jądrowego Fukushima, który w 2011 roku przeżył stopienie tsunami. Został zbudowany, aby wytrzymać najgorsze przeszłe trzęsienie ziemi, którego budowniczowie nie wyobrażali sobie dużo gorszego. Nie sądzili, że najgorsze wydarzenie z przeszłości byłoby niespodzianką i dlatego nie ma precedensu. Zamiast wykorzystywać przeszłość jako przewodnik po przyszłych scenariuszach, powinniśmy po prostu wykorzystać historię niespodzianek jako przyznanie, że nie mamy pojęcia, co będzie dalej. W rezultacie Morgan mówi, że nie potrzebujemy konkretnego powodu, aby oszczędzać; oszczędności mogą być po prostu „zabezpieczeniem przed nieuniknioną zdolnością życia do zaskoczenia cię piekielnie w najgorszym możliwym momencie”. Strukturalne zmiany w gospodarce sprawiają, że historia jest kiepskim przewodnikiem po przyszłości Wreszcie pojawia się inny problem związany z używaniem historii jako przewodnika po przyszłości. To jest historia nie wyjaśnia zmian strukturalnych, które są aktualne dzisiaj. Na przykład indeks S&P 500 nie obejmował finansów aż do 1977 r., A technologia istniała 50 lat temu. Ponadto istnieją różnice w rachunkowości i płynności rynkowej. Aby pokazać, jak te zmiany wpływają na inwestowanie, posługuje się przykładem klasycznej książki inwestycyjnej „The Intelligent Investor” autorstwa Benjamina Grahama . Jako młody nastolatek uczący się o inwestowaniu, Morgan przeczytał tę książkę, w której przedstawił formuły zarabiania pieniędzy na giełdzie. Problem polegał na tym, że kilka z nich faktycznie działało. Za każdym razem Graham aktualizował książkę; odrzucił stare formuły i zastąpił je nowymi, było to przyznanie, że stare techniki już nie działają. Powodem jest to, że informacje stały się bardziej dostępne dzięki lepszej technologii, co prowadzi do szybkiej eliminacji anomalii lub rozbieżności. Dlatego formuła, która zapewnia wysokie zwroty rynkowe, będzie działać tylko przez krótki czas, zanim inwestorzy złapią to i wypierają nadmierne zwroty. Gospodarki, przedsiębiorstwa i giełdy ewoluują, rzeczy ciągle się zmieniają, a to, co działa w jednym okresie, nie sprawdza się w innym. Z reguły pokazuje, że im dalej w historii patrzysz, tym większe prawdopodobieństwo, że badasz świat, który dziś już nie obowiązuje. Nic za darmo Wszystko w życiu ma swoją cenę; problem polega na tym, że w przypadku wielu rzeczy cena nie jest oczywista, zwłaszcza z zewnątrz. Kiedy doświadczamy ich na własnej skórze, cena staje się widoczna. Sukces to długie godziny, ciężka praca, poświęcenie życia towarzyskiego, a nawet uszczerbek na zdrowiu. Wszyscy instynktownie to wiemy, ale w tym rozdziale Morgan ujawnia to. Wykorzystuje statystykę, według której indeks S&P 500 wzrósł 119-krotnie w ciągu 50 lat kończących się w 2018 r. Zainwestuj kwotę ryczałtową, usiądź wygodnie i patrz, jak Twoje pieniądze się łączą. W tym przykładzie istnieje „opłata” za te niewiarygodne zyski - są to zmienność, strach, niepewność, żal i panika, ponieważ rynki akcji wykazują ogromne i regularne spadki wartości. Nic w życiu nie jest darmowe, a nie dostrzeganie ceny skłania nas do przekonania, że ​​możemy dostać coś za nic. Próba uniknięcia ceny prowadzi do płacenia więcej, a nawet do padania ofiarą oszustw. Innym przykładem jest Netflix, który wszedł na giełdę w 2002 roku; zapas przyniósł 39 000% zwrotu. Opłata za te zwroty wynosi trzy wypłaty po 70% i około jedenaście spadków o 30% lub więcej. Bardzo niewiele osób było skłonnych zapłacić tę cenę. Wniosek Moje ulubione spostrzeżenia z książki: -Istnieje wiele sposobów, aby stać się bogatym, ale tylko kilka sposobów, aby pozostać bogatym - Zdarzenia ogonowe (rzadkie zdarzenia zewnętrzne) mają wpływ na większość wyników - Siła łączenia: 81,5 dolarów z wartości netto 84,5 miliarda dolarów Warrena Buffetta pojawiło się po jego 65. urodzinach. Jego sekret to czas; on inwestuje od trzech ćwierćwiecza. - Bogactwo daje Ci kontrolę nad swoim czasem, daje Ci swobodę budzenia się rano i robienia co tylko zechcesz. - Historia to studium zaskakujących wydarzeń. Cały czas zdarzają się rzeczy, które nigdy wcześniej się nie zdarzały. - Nic w życiu i inwestowanie nie jest darmowe, ma swoją cenę, ale nie zawsze jest to oczywiste. Określ cenę, potraktuj ją jako opłatę i zdecyduj, czy chcesz ją zapłacić. To najlepsza książka o inwestowaniu i psychologii, jaką przeczytałem. Jeśli zastosuję prawo Jesiotra do branży inwestycyjnej, to „90% wszystkiego to bzdury” . Brodzenie przez morze śmieci w poszukiwaniu złotych bryłek informacji jest wyczerpujące, ale znalezienie ich jest niezmiernie satysfakcjonujące, ta książka jest jedną z nich: The Psychology of Money autorstwa Morgan Housel

5. Książka w Minutę

   Wstęp Jak działa giełda papierów wartościowych? Kiedy kupować, a kiedy pozbywać się akcji? Ile należy oszczędzać, aby przejść w odpowiednim wieku na emeryturę? Tego rodzaju pytania zadajemy sobie, myśląc o finansach osobistych. Większość ludzi myśli, że pieniądze — inwestowanie, finanse i decyzje biznesowe — to przede wszystkim matematyka. Wystarczy mieć odpowiednie dane i wzory, aby dowiedzieć się, co dokładnie należy robić. Jednak w prawdziwym życiu ludzie nie podejmują decyzji finansowych na podstawie arkuszy kalkulacyjnych. Podejmują je przy stole, podczas kolacji, albo na firmowym zebraniu, pod wpływem mieszanki takich czynników jak ich osobista historia, unikalny światopogląd, ego, duma, marketing. Umiejętne obchodzenie się z pieniędzmi wcale nie zależy wyłącznie od tego, co wiesz. Ważniejsze jest to, jak się zachowujesz. A zachowanie jest czymś, czego trudno nauczyć. Morgan Housel dowodzi, że to czynnik ludzki jest kluczem do zrozumienia finansów. Jeżeli chcemy dowiedzieć się, dlaczego jedni toną w długach, a inni zdobywają fortuny, nie musimy studiować wysokości stóp procentowych. Musimy raczej poznać psychologię stojącą za podejmowanymi decyzjami. W książce, w której przedstawiono 19 krótkich historii opisujących różne, dziwne sposoby myślenia o pieniądzach, znajdziecie poniższe lekcje. Lekcje z książki „Psychologia pieniędzy” 1. Każdy ma swoje własne doświadczenia związane z ekonomią i pieniędzmi. Wszyscy znamy historię wielkiego kryzysu, który dotknął szczególnie amerykańską gospodarkę w latach 30-stych XX wieku — wydaje nam się, że dotyczył on każdego obywatela USA. Tymczasem John F. Kennedy spytany na jednym ze spotkań wyborczych o jego własne doświadczenia z tamtego okresu odparł, że jego rodzina tego kryzysu w ogóle nie odczuła. Co więcej — Rodzina Kennedych, majętna już w latach 20-stych, jeszcze pomnożyła swój majątek! John dopiero podczas studiów na Harvardzie zrozumiał, jak wielu ludzi wtedy ucierpiało. Każdy ma zatem inne doświadczenia związane z ekonomią i nie dotyczy to tylko zwykłego podziału na bogatych i biednych. Na przykład bogaty człowiek będzie miał inne podejście do pieniędzy, jeżeli większość życia egzystował w warunkach hiperinflacji, a inne będzie miał ten, który żył w czasach stabilnych cen. Każdemu wydaje się, że wie, jak działa świat, lecz podstawą zrozumienia psychologii pieniędzy jest uznanie, że wiemy niewiele. 2. To osobiste doświadczenia wpływają na decyzje finansowe. Kiedy ekonomiści budują modele zachowań finansowych, często polegają na tej fikcji: osoby podejmują racjonalne decyzje, kierując się własnym interesem w celu zwiększenia dochodu. Rzeczywistość wygląda nieco inaczej. Weźmy na przykład zakłady firmy Lotto. Przeciętne gospodarstwo domowe w USA, cechujące się niskimi dochodami, wydaje na loterię 411 $ rocznie. Tymczasem 40% gospodarstw domowych ma kłopot, aby oszczędzić więcej niż 400 $ na czarną godzinę. Niestety, są to te same rodziny. Czy takie zachowanie jest racjonalne? To mechanizm powszechniejszy, niż nam się wydaje. Według badań Urlike Malmendier i Stefana Nagela z 2006 roku większość decyzji finansowych jest determinowana naszym osobistym stosunkiem do ekonomii, jaki kształtuje się, kiedy wchodzimy w dorosłość. Ich wnioski z prowadzonych w USA przez 50 lat badań nad finansami gospodarstw domowych wykazały na przykład, że osoby, które dorastały w czasach kryzysu lub wysokiej inflacji, są w przyszłości mniej skłonne do inwestowania w akcje lub obligacje. 3. Współczesne koncepcje ekonomiczne to wciąż historyczne nowinki. Historia udomowienia wilków sięga dziesięciu tysięcy lat wstecz. Obecnie większość ras psów wydaje się przemiłymi psiakami, a mimo to wciąż bywamy zaskakiwani przez naszych pupilów, kiedy rzucają się w pogoń za wiewiórką lub szczerzą zęby na psa sąsiada. Ich instynkt drapieżnika wciąż jest głęboko zakorzeniony. Co ten przykład ma wspólnego z psychologią pieniądza? Otóż wiele. Z pieniędzmi i współczesnymi koncepcjami ekonomicznymi człowiek ma do czynienia zaledwie chwilkę, biorąc pod uwagę setki tysięcy lat naszej historii. Pierwsza moneta wyemitowana została 600 lat przed naszą erą na terenie dzisiejszej Turcji, a to i tak nic w porównaniu z takimi koncepcjami, jak na przykład emerytury. Systemy socjalne zaczęto powszechnie wprowadzać dopiero po drugiej Wojnie Światowej, lecz tak naprawdę były tylko pobożnym życzeniem dla większości obywateli USA, aż do lat 80. — wówczas średnia emerytura wynosiła 1000 $ dzięki rewaloryzacji. Oznacza to, że jedna z podstawowych koncepcji ekonomicznych powszechna jest jedynie dla dwóch pokoleń wstecz! Inne ważne systemy są niewiele starsze — konsumenckie kredyty hipoteczne, karty kredytowe i łatwe pożyczki na zakup samochodów osobowych to motory napędowe wzrostu gospodarczego USA. Stały się one łatwo dostępne dzięki G.I. Bill w 1944 roku. Ten akt prawny zapewnił szereg korzyści dla weteranów powracających z II Wojny Światowej. To, że kierujemy się instynktem i nie podejmujemy racjonalnych decyzji ekonomicznych, wcale nie oznacza, że jesteśmy niezrównoważeni. Jesteśmy w tej sprawie po prostu żółtodziobami. 4. Odrobina szczęścia odgrywa w osiągnięciu sukcesu finansowego większą rolę, niż nam się wydaje. Przed napisaniem książki autor miał okazję porozmawiać z laureatem Nagrody Nobla — Robertem Schillerem. Zapytał go wówczas, czy zdradzi swoją teorię dotyczącą inwestowania, która nie jest powszechnie znana. Schiller odparł: „niedocenianie faktycznego wpływu szczęścia na wyniki”. Większość inwestorów i przedsiębiorców oczywiście się z tym nie zgodzi, lecz w rzeczywistości trudno obliczyć, jaką rolę odgrywa szczęście w sukcesie, bądź porażce różnych przedsięwzięć. Według ekonomisty Bhashkara Mazumdera dochód dwojga rodzeństwa jest bardziej ze sobą skorelowany niż ich wzrost czy waga. Jeżeli Twój brat jest bogaty, jest o wiele bardziej prawdopodobne, że Ty również jesteś, niż mielibyście być tego samego wzrostu — łatwo to wyjaśnić. Rodzeństwo wychowane jest przeważnie w jednym gospodarstwie rodzinnym i obserwuje zachowania swoich rodziców, jak również ma podobne przywileje i szanse życiowe, rodzice dbają o ich rozwój, wysyłają do podobnych szkół itd. Zapytaj jednak dwóch bogatych braci o tę teorię — oczywiście zaprzeczą. Bierze się to z ludzkiej natury. Mamy tendencję do przecenienia lub niedoceniania roli szczęścia, czy przypadku w zależności od sytuacji. Jeżeli nam się powodzi — jest to wynik ciężkiej pracy, a jeśli coś idzie nie tak — obwiniamy za to pech. Natomiast kiedy oceniamy wyniki innych osób, nie jesteśmy już tak pobłażliwi — porażki innych kładziemy na karb lenistwa lub krótkowzroczności. Nasza kultura, obsesyjnie wpatrzona w sukces, nie pomaga nam w byciu obiektywnymi. Magazyn Forbes rzadko celebruje znakomitych inwestorów, którzy pechowo zbankrutowali — częściej znajdziemy artykuł o przeciętnych przedsiębiorcach, którzy odnieśli sukces, choć być może fartem. Jeśli chodzi o finanse, nie tylko powinniśmy zrozumieć, co działa, a co nie, ale warto również wnieść odrobinę przypadkowości. Być może nie uda nam się zmierzyć poziomu szczęścia, jakby to widział Schiller, ale warto wziąć je pod uwagę. 5. Bardziej pomoże Ci odnieść sukces skupienie się na ogólnych wzorcach niż na specyficznych przypadkach. Bill Gates zażartował raz, że sukces to parszywy nauczyciel. Dążąc do własnych celów, przeceniamy sukces indywidualnych przypadków. Naśladując miliarderów, którzy zmieniają świat i nie doceniając roli szczęścia, zaczynamy błądzić. Tracimy z oczu szeroki obraz i bardziej ogólne wzorce ekonomiczne. Spójrzmy na historię Johna D. Rockefellera, jednego z największych przedsiębiorców w historii — kiedy rozpoczynał karierę w przemyśle naftowym, przestarzałe prawo USA hamowało jego działania. Recepta była prosta: ignorować prawo, które przeszkadza mu w osiągnięciu sukcesu. Patrząc wstecz, łatwo nam jest ocenić determinację Rockefellera w łamaniu prawa, lecz co jeśli nie osiągnąłby sukcesu finansowego? Oceniliśmy go jak jeden z amerykańskich sędziów, jako „nie lepszego od przeciętnego złodziejaszka”. Wydaje się, że w jego przypadku rola szczęścia miała niebagatelne znaczenie — być może kilka odrębnych wyroków tu i tam, a może zmiana klimatu politycznego, szczęśliwie pomogły w zbiciu fortuny. Alternatywną do ślepego naśladowania zachowań konkretnych osób jest więc studiowanie powszechnych wzorców sukcesu i porażki. Im bardziej wzorzec jest powszechny, tym łatwiej zaimplementujesz go do swojego życia. Przykład: wszelkie badania potwierdzają, że ludzie, którzy planują i kontrolują strukturę swojego dnia, są szczęśliwsi w pracy. 6. Zazdrość i chciwość prowokuje u ludzi lekkomyślność. Kapitalizm jest najlepszy do generowania dwóch rzeczy: bogactwa i zazdrości. Początkujący zawodowy bejsbolista zarabia 500.000 $ rocznie. Według powszechnych standardów jest bogaty, lecz kiedy porówna swoje zarobki z gwiazdą drużyny, jakim jest Mike Trout, zarabiającym 36 mln $, pojawia się zazdrość. Chce zarabiać więcej. Z drugiej strony, kiedy Mike Trout przeczyta, ile zarabiają top menedżerowie funduszy hedgingowych (ponad 300 mln $ rocznie), zaczyna czuć się płotką. Według wzorców kapitalistycznych nie ma nic moralnie złego w zazdrości — powoduje ona chęć zwiększania dochodu, lecz jest jeden problem: doprowadza często do lekkomyślnych decyzji. Wystarczająco bogaty — co to oznacza? Autor podaje przykład Rajata Gupty, urodzonego w slumsach Kalkuty przedsiębiorcy, który wspinał się po kolejnych szczeblach kariery. Przez lata był prezesem zarządu firmy konsultingowej McKinsey i kiedy przechodził na emeryturę w 2007 roku, jego majątek oszacowano na 100 mln $. Mógł żyć, jakkolwiek chciał, lecz wciąż zazdrościł miliarderom i postanowił za wszelką cenę zostać jednym z nich. Kiedy w 2008 roku jako członek rady nadzorczej Goldmann Sachs posiadł informację, że Warren Buffet zamierza dofinansować firmę kwotą 5 miliardów $, aby przetrwała kryzys finansowy, zlecił kupno 175 tys. akcji firmy. Oczywiście te nielegalne działania nie spowodowały, że został miliarderem. Prokuratorzy dopatrzyli się wielu podobnych podejrzanych transakcji… Morał z tej historii taki, że chciwość często prowadzi do złych decyzji, pomimo iż ze względów finansowych są korzystne. Pozostawienie okazji na stole nie zawsze oznacza stratę — wręcz przeciwnie. 7. Gromadzenie bogactwa jest łatwiejsze niż jego utrzymanie. Jesse Livermore był jednym z pierwszych wielkich maklerów w USA, a także jednym z twórców Wall Street. Jego majątek jeszcze przed 30-stką wart był dzisiejszych 100 milionów $. W 1929 roku przewidział krach giełdowy i zaczął zawierać wyłącznie krótkie pozycje (mające na celu osiągnięcie zysku w przypadku spadku cen). W momencie, w którym wielkie fortuny upadały, a inwestorzy giełdowi skakali z okien Livermore, zarobił kolejne 3 miliony. Niestety nie znał słów Billa Gatesa o tym, że sukces to parszywy doradca. Uwierzył, że jest geniuszem, i począł zawierać coraz większe i bardziej ryzykowne transakcje, co ostatecznie doprowadziło go do bankructwa i samobójstwa w 1940 roku. Zarabianie pieniędzy wiąże się z ryzykiem, optymizmem i odwagą. Utrzymanie bogactwa to zupełnie inna psychologiczna gra — napełniona bywa strachem przed jego utratą. Właściwą postawą wydaje się jednak pokora. W historii można spotkać wielu Livermore’ów, choć nie zawsze ich losy bywają tak tragiczne. Statystycznie 40% przedsiębiorstw w USA ostatecznie bankrutuje. Jaka jest zatem recepta na przetrwanie? Wytrwałość. Przedsiębiorcy, którzy odnieśli sukces, mają kilka wspólnych cech, lecz wytrwałość w poszukiwaniu szans jest najbardziej powszechna. Jeśli dołożą do tego odrobinę strachu przed utratą zysków, zaczynają patrzeć na potencjalne dochody z różnych perspektyw. 8. Nawet jeśli 50% Twoich decyzji jest błędnych, wciąż możesz zbić fortunę. Jednym z największych kolekcjonerów sztuki był uciekinier z nazistowskich Niemiec — Heinz Berggruen. Po studiach na Uniwersytecie Kalifornijskim był poczytnym dziennikarzem i krytykiem sztuki. Swój pierwszy obraz w kolekcji kupił w 1940 roku za 100 $, a 60 lat później sprzedał swoją kolekcję niemieckiemu rządowi za 100 milionów $. Składała się m.in. z licznych obrazów Klee’a, Picassa czy Matissa. Czy tak pokaźną kolekcję zdobył dzięki swojej wiedzy, intuicji, szczęściu? Odpowiedź firmy inwestycyjnej Horizon Research wydaje się zaskakująca. Według jej badań wszyscy wielcy kolekcjonerzy kupują wszystko, co im wpadnie w ręce. Niektóre zakupy okazują się po latach strzałem w dziesiątkę, podczas gdy większość przeciętnych prac zalega w magazynach. Zwrot z inwestycji skupia się na tych najlepszych, a wycenia się wartość całej kolekcji. Zbiory Berggruena miały podobne podstawy, ponieważ skupiał się raczej na licznych zakupach od wielu nieznanych artystów, niż na poszukiwaniu kolekcjonerskich perełek. Taka strategia jest właściwie odpowiednia dla wszelkiego rodzaju inwestycji i jest znana jako koncepcja długiego ogona. Stosowana jest przez takich gigantów jak Amazon czy Netflix. Kryje się za nią mnóstwo analiz ekonomicznych, lecz można ją uprościć do jednego zdania: jeżeli zrobisz coś wyjątkowo dobrze kilka razy, możesz sobie pozwolić na liczne drobne potknięcia. A jeśli przełożyć ją na świat sztuki: jeżeli w Twojej sypialni wisi obraz Picassa, nie przejmujesz się całym garażem średnich malowideł. 🙂 Podsumowanie Finanse osobiste i decyzje z nimi związane są o wiele mniej oczywiste w realnym świecie, niż jak to opisują liczne podręczniki ekonomii. Mnóstwo zachowań, takich jak kupowanie losu na loterii przez bankruta, nie jest racjonalnych, lecz da się je w jakiś sposób wytłumaczyć. To samo dotyczy decyzji inwestycyjnych, które są często podejmowane w oparciu raczej o nasze młodzieńcze doświadczenia, niż o analizę obecnej sytuacji rynkowej. Upraszczając — nasze zachowania związane z pieniędzmi są przede wszystkim wynikiem głęboko zakorzenionych w naszej głowie przesłanek. Moja opinia o książce Nie jestem ekspertem od finansów. Właśnie dlatego chętnie czytam i zapoznaje się z podstawami działania rynków finansowych. I muszę przyznać, że książka Morgana Housela nie jest kolejnym poradnikiem o tym „jak się dorobić”. Nie stara się tłumaczyć, jak przewidzieć co wydarzy się na rynku (wszyscy wiedzą, że to niemożliwe, ale wszyscy i tak próbują). Mówi o finansach od innej, uważam, że ponadczasowej strony, bo od strony ludzkiej psychologii i zachowań. Na pewno po jej przeczytaniu poprawi się Wasz stosunek do pieniądza i może poprowadzi Was do zmiany złych nawyków. Polecam lekturę! 7/10

6. http://www.booksmylove.pl/ Małgorzata Pałka

   "Psychologia pieniędzy. Ponadczasowe lekcje o bogactwie, chciwości i szczęściu" Morgan Housel to książka, która Dużo osób szuka sposobu, jak być bogatym, jak mądrze inwestować. Ale ilość przeczytanych książek, rady mądrych ludzi czy podpatrywanie jak robili to najlepsi może nie wystarczyć. Podobno chodzi o szczęście ale czy na pewno? Książka zachęca nas do refleksji, pokazuje, że nie ma jeden drogi. Każda osoba, która ma duży majątek zrobiła to inaczej, wykorzystując inne mechanizmy ekonomiczne czy rynkowe. Trudno szukać, konkretnego wzoru, techniki działania aby jeden do jednego przełożyć to na swój sukces i wzbogacenie się. "Psychologia pieniędzy" to bardzo fajna inspiracja, zrozumienie, że działania, błędy, zbieranie informacji jest ważne ale niewystarczające albo nie gwarantują sukcesu. Ale warto próbować!

więcej recenzji

ukryj recenzje