Depresja to nie tylko problem dorosłych, dotyka również młodzież, a nawet dzieci! Statystyki są nieubłagalne: nawet 20% młodzieży może się zmagać z tą chorobą. Trudna sytuacja w domu, hejt i poczucie izolacji w szkole czy problemy z jedzeniem – to tylko wybrane czynniki, które mają wpływ na jej rozwój. Jeśli Twoje dziecko zmaga się z depresją i kryzysem psychicznym – sięgnij po poradnik To nie smutek, to depresja doświadczonej psycholożki i autorki Moniki Kotlarek. 

„Wszechogarniający smutek, poczucie pustki i beznadziei” – psycholożka Monika Kotlarek opowiada o depresji dzieci i młodzieży.

 

Najważniejsze objawy depresji u dzieci i młodzieży oraz czynniki ryzyka rozwoju choroby

Jakie są najważniejsze objawy depresji u dzieci i młodzieży, na które rodzice i opiekunowie powinni zwrócić uwagę?

Wszechogarniający smutek, z którego nie da się dziecka wyciągnąć. Poczucie pustki i beznadziei. Poirytowanie. Odizolowanie się od relacji z rodziną i przyjaciółmi. Pogorszone wyniki w szkole. Możliwe samookaleczenia i myśli samobójcze, a także to, że już nie sprawia żadnej przyjemności dziecku coś, co kiedyś ją sprawiało.

 

Jakie czynniki mogą się przyczyniać do rozwoju depresji u dzieci i młodzieży? Czy istnieje genetyczny wpływ na to zaburzenie? Niektóre badania na to wskazują.

Tak. Jeśli dziadkowie lub rodzice cierpieli na depresję, jest duże prawdopodobieństwo, że dziecko również zachoruje. Dodatkowo czynniki środowiskowe, to, co dziecko otacza, czyli to, co się dzieje w domu, ale też w szkole i w grupie rówieśniczej. Występuje też coś, co możemy nazwać depresją sytuacyjną, która występuje po konkretnym wydarzeniu, na przykład śmierci kogoś bliskiego.

 

Czy istnieją wspólne czynniki ryzyka, które mogą predysponować dzieci i młodzież do depresji, takie jak stres szkolny lub presja społeczna?

To może być presja rówieśnicza, presja szkolna, presja rodziców, sytuacja w domu, hejt.

 

 

Czy są jakieś metody diagnozy, które stosuje się w wypadku podejrzenia depresji u dzieci i młodzieży?

Pierwszym krokiem, gdy zaobserwujemy u swojego dziecka możliwe objawy depresji, jest udanie się do lekarza psychiatry. Diagnozy powinien dokonywać specjalista i bardzo odradzam robienie tego samodzielnie. Samemu można zrobić test czy wypełnić kwestionariusz, ale jest on tylko informacją, a nie diagnozą. Lekarz po szczegółowym wywiadzie będzie w stanie ocenić stan, postawić prawidłową diagnozę i wdrożyć odpowiednie leczenie.

 

Moje dziecko ma depresję. Jak reagować i wspierać?

Moje dziecko ma depresję – taka diagnoza to często szok dla rodziców. Działają w emocjach, obwiniają siebie, że zawinili, nie poświęcali dziecku odpowiednio dużo czasu itd. Jak powinno się prawidłowo zareagować na taką informację?

Najlepiej byłoby nieco odciąć się od SWOICH emocji i skoncentrować na tym, co czuje dziecko. Zapytać je, jak się czuje, co sądzi o diagnozie, o zasugerowanym leczeniu itp. Wesprzeć młodego człowieka w jego emocjach i tym, co teraz będzie się działo. A dopiero w drugiej kolejności pomyśleć o swoich uczuciach i doświadczeniu. 

 

Proszę opowiedzieć, jak wygląda terapia nastolatków z depresją? Czy bardzo się różni od tej prowadzonej u dorosłych?

W wypadku leczenia nastolatków w depresji wprowadza się farmakoterapię, psychoterapię, psychoedukację zarówno dziecka, jak i rodziny, trening umiejętności społecznych i zabezpieczenie potrzeb rozwojowych młodego człowieka. Bardzo istotnym elementem jest tutaj psychoedukacja, która powinna się odbywać na każdym etapie leczenia. Już lekarz psychiatra powinien ją wprowadzić, by wyjaśnić zarówno nastolatkowi, jak i jego rodzicom, co zaobserwował, jaka jest diagnoza i co robić teraz, by zniwelować zagubienie u wszystkich zainteresowanych. W leczeniu osób dorosłych raczej pomija się trening umiejętności społecznych, a także zabezpieczenie potrzeb rozwojowych oczywiście, bo to już dorosłego nie dotyczy.

 

 

Jak zadbać o dziecko w depresji?

Jakie są długoterminowe skutki depresji u dzieci i młodzieży? Jakie ryzyko niesie ze sobą brak leczenia?

Pamiętajmy, że depresja jest chorobą śmiertelną. Część osób chorujących bardzo długo lub wcale nieleczonych odbiera sobie życie, bo nie jest w stanie już dłużej żyć w takim cierpieniu. Dodatkowo depresja negatywnie wpływa na mózg i cały układ nerwowy, co jest szczególnie dotkliwe w wypadku organizmu, który wciąż się rozwija – u nastolatków i dzieci.

 

Jak rodzice i nauczyciele mogą pomóc dziecku lub nastolatkowi przejawiającemu objawy depresji?

Przede wszystkim ZAUWAŻYĆ, że coś się dzieje. Dziecko nie zawsze przyjdzie do opiekuna, by mu powiedzieć, że źle się czuje. Porozmawiać, zapytać o to, co się dzieje, jak się czuje i jak można mu pomóc. Wysłać – i pójść z nim – do specjalisty. Można zacząć od psychologa szkolnego, ale kolejnym krokiem powinien być lekarz psychiatra. Być, wspierać i nie umniejszać tego, co się dzieje z nastolatkiem. Nie bagatelizować jego uczuć i przeżyć. 

 

Jak zapobiegać depresji wśród dzieci i młodzieży? 

Czy istnieją środki profilaktyczne, które mogą pomóc w zapobieganiu depresji u dzieci i młodzieży?

Musimy pamiętać, że depresja jest chorobą demokratyczną i może dopaść absolutnie każdego z nas. Tak samo jest z dziećmi i młodzieżą. Jednak są czynniki, które można wprowadzić, by lepiej żyć i zmniejszyć prawdopodobieństwo zachorowania. I są to rzeczy tak podstawowe, jak odpowiednia ilość snu, odpowiednia dieta, która dostarcza wszystkich potrzebnych młodemu organizmowi składników i ruch, choćby krótki spacer kilka razy w tygodniu. Ale to też zadbanie o to, by dziecko miało wsparcie w bliskich, by potrafiło nawiązywać i utrzymywać relacje przyjacielskie, by miało zainteresowania. Dodatkowo można pomyśleć, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, o suplementacji witaminą D.

 

Zobacz książki Moniki Kotlarek i odwiedź stronę autorki https://psycholog-pisze.pl/ .