Charakter psa dla bystrzaków

Spojrzenie na życie z psiej perspektywy

Twój pies, niezależnie od jego rozmiaru czy koloru sierści, jest zaprogramowany, by zachowywać się jak… no cóż, jak pies. Nie jest kociakiem, królikiem, świnką morską ani dzieckiem. Jego zachowanie jest typowe dla psów i przewidywalne: chodzi na czterech łapach, śpi w nocy i potrzebuje ciepłych uczuć. Te uniwersalne dla psów zachowania mogą Ci dać przewagę w komunikowaniu się z nim i szkoleniu go.

Celem tego artykułu jest pomóc Ci poznać wzorce zachowania psa i jego styl komunikowania się, byś mógł dostosować do niego swoje metody uczenia go właściwych zachowań. Dowiesz się, jak mówić po psiemu i patrzeć na sytuacje z jego punktu widzenia. Ten rozdział pozwoli Ci się również uporać z sytuacjami z życia codziennego, począwszy od nauczenia psa dobrych manier, a skończywszy na zmniejszeniu nasilenia niewłaściwych zachowań, takich jak nadpobudliwość, nadmierna pewność siebie, lęk czy impulsywność.

Jaki pan, taki kram, czyli o podobieństwach i różnicach

Ludzie i psy mają wiele cech wspólnych. Obydwa gatunki określają swoją pozycję w grupie na podstawie interakcji społecznych, lubią się uczyć i poznawać różne rzeczy, a także muszą zbadać swoje otoczenie, by czuć się bezpiecznie i mieć poczucie kontroli nad życiem.

Twój pies pragnie Cię naśladować: jeśli idziesz na spacer, pies chce iść z Tobą. Jeśli przygotowujesz jedzenie, to pies też chce w tym uczestniczyć. Kiedy ktoś Was odwiedza, Twój pies potrzebuje formalnego zapoznania z tą osobą. Jeśli Twój pies nie radzi sobie dobrze z takimi sytuacjami, nie popadaj w rozpacz.

Mimo że pomiędzy ludźmi a psami jest wiele podobieństw, istnieją między nimi również istotne różnice. Główną różnicą jest to, że dzieci dorastają, podczas gdy psy przez całe życie pozostają do pewnego stopnia szczeniętami. Oczywiście pies dojrzewa w ciągu pierwszych dwóch lat swojego życia, jednak nie opuści dobrowolnie Twojego domu ani nie pożyczy sobie Twojej karty kredytowej. Z drugiej strony, musisz wiedzieć, że większość psów pilnuje swoich zabawek i jedzenia i broni ich nawet przed najbardziej ukochanymi członkami rodziny, chyba że właściciel zada sobie trud nauczenia ich innego zachowania (patrz rozdział 15.). Początkowo możesz odczuwać złość na psa z powodu tego typu zachowań, ale gdy zrozumiesz, w jaki sposób pies myśli, będziesz mógł podejść bardziej świadomie do tych problemów, wykonując z psem odpowiednie ćwiczenia.

Twój pies potrzebuje Twojej miłości

Psy lubią być chwalone, potrzebują zachęty i pozytywnych informacji zwrotnych. Zbyt wiele psów mieszka w domach, gdzie negatywne reakcje to ich chleb codzienny, przez co wiele z nich zupełnie nie rozumie, czego się od nich oczekuje, i zaczyna się zachowywać gwałtownie lub nawet maniakalnie. Biedne psy! Wyobraź sobie, że ktoś, kogo kochasz, nieustannie Cię poniża, mówiąc: „To jedzenie jest obrzydliwe”, „Kiepski rzut”, „Marny z Ciebie mąż” itp.

Chcielibyśmy dostawać grosik za każdym razem, gdy słyszymy, jak właściciel mówi o swoim psie: „Ale on wie, że zrobił źle!”. Psy nie rozumują w taki sposób jak ludzie. Gdy pies wygląda na zalęknionego, to naprawdę się boi. Chcemy nauczyć Cię bardziej radosnego podejścia do szkolenia psa i rozwiązywania problemów, żebyście i Ty i Twój pies czuli wzajemną więź i radość, a nie wyczerpanie.

Twój pies potrzebuje organizacji i pozytywnego wzmocnienia, czyli nagród i zachęty. (...) Jeśli najczęściej mówisz mu: „nie”, to pies nie jest w stanie zrozumieć, co może zrobić, by Cię uszczęśliwić. (...) Za każdym razem, gdy chcesz zrobić coś przyjemnego dla psa, na przykład masz zamiar go pogłaskać, pobawić się z nim zabawką lub dać mu smakołyk, poproś go, by usiadł. W ten sposób uczysz go mówienia „proszę”.

Jeśli czujesz się teraz winny, że dotychczas nie dawałeś psu zbyt wiele pozytywnych wzmocnień, to pamiętaj, że nie ma lepszego momentu na wprowadzanie zmian niż teraźniejszość. Chwal psa, ilekroć będziesz mieć taką okazję: „Świetny chwyt” (nie szkodzi, że pies jeszcze nie aportuje całkiem dobrze), „Dobry pies!” (gdy spokojnie ogryza swoją zabawkę), „Grzeczny piesek” (gdy odpoczywa). Twoje pozytywne nastawienie dobrze wpłynie na jego chęć do współpracy. Zrób tabelę zachęt i pokaż ją reszcie rodziny i przyjaciołom. Naucz psa, co może zrobić, żeby Cię zadowolić, nawet jeśli będą to jakieś drobiazgi.

Czasami trudno jest reagować pozytywnie, gdy jesteś u kresu wytrzymałości, jednak postaraj się to chociaż poudawać przez jakiś czas. Twój pies z pewnością będzie wolał otrzymywać Twoją pozytywną uwagę za dobre zachowanie, niż negatywną za złe. Jeśli nie będziesz podkreślać jego dobrych cech, to sam skłonisz go do złego zachowania, ponieważ będzie chciał, żebyś zwracał na niego uwagę w jakikolwiek sposób, bylebyś tylko mu ją poświęcał.

Identyfikacja z grupą

Psy tak bardzo identyfikują się ze swoim stadem, czy też „rodziną”, że większość z nich nawet nie wiedziałaby, jak ma się zachować, gdyby je pozostawić samym sobie. Gdybyś psom różnych ras zadał pytanie, jakby się zachowały, gdyby nagle znalazły się na ulicy, to chociaż usłyszałbyś różne odpowiedzi, zrozumiałbyś, że żaden z tych psów nie byłby zachwycony swoją niezależnością.

Golden retriever czym prędzej znajdzie jakąś piłkę lub patyk i rzuci ją pod nogi najbliższego przechodnia.
Border collie zagoni wszystkich ludzi w zasięgu wzroku w ciasne stadko.
Beagle zacząłby radośnie węszyć w tłumie, dopóki ktoś nie poszedłby za nim.
Jack Russell terrier szczekałby jak oszalały w odpowiedzi na jakiś tajemniczy hałas w kącie budynku, dopóki nie zgromadziłby się tłum.
Cavalier king Charles spaniel udałby się w kierunku najbliższych kolan, na jakie mógłby się wdrapać.
Labrador retriever pobiegłby do najbliższej restauracji, położyłby się pod stolikiem i czekał na resztki.

Krótko mówiąc, żaden pies, ani Twój, ani żaden inny, nie przepada za samotnością. Jako gatunek psy nabywają poczucie tożsamości poprzez interakcje społeczne. Możesz je nazwać „groupies” lub wymyślić na to jakiś bardziej naukowy termin, ale postaraj się, by Twój pies spędzał jak najmniej czasu sam.(...)

Wykorzystanie refleksji i pochwały, by wpłynąć na zachowanie psa

Wyobraź sobie poziom energii swojego psa w skali od 1 do 10, gdzie 1 oznacza sen, a 10 bardzo silne pobudzenie, lęk lub agresję. Podziel skalę na dwie strefy: od 1 do 7, w której pies jest opanowany i szczęśliwy, i od 8 do 10, kiedy pies zachowuje się w sposób chaotyczny. Twoim celem jest zrozumienie Twojego psa i wyszkolenie go tak, by był w stanie towarzyszyć Ci w różnych sytuacjach, czując się komfortowo i zachowując w opanowany, przytomny sposób — innymi słowy, by działał w strefie od 1 do 7.

Czy podejrzewasz, że pies zbyt często znajduje się w strefie 8 – 10 — na przykład gdy zadzwoni dzwonek do drzwi, dzieci wrócą do domu lub gdy po prostu chcesz usiąść i zrelaksować się przed telewizorem?

Najlepiej byłoby, gdyby poziom energii Twojego psa odzwierciedlał Twój własny — gdyby pies odpoczywał, gdy i Ty będziesz odprężony, towarzyszył Ci, kiedy wybierasz się na spacer, i wtedy się z Tobą bawił, albo gdyby potrafił się zająć sam sobą, gdy nie będziesz miał dla niego czasu. To byłyby bardzo duże oczekiwania w stosunku do niewyszkolonego psa, jednak gdy już go wyszkolisz, to w naturalny sposób dostosuje się on do Twojego rozkładu dnia.

Czym hierarchia różni się od demokracji

Twój pies postrzega Twoją rodzinę i Ciebie w taki sposób, w jaki postrzegałby grupę psów, i podobnie stara się być jej członkiem. To właśnie ta cecha psów sprawia, że przewyższają one inne gatunki w lojalności i posłuszeństwie wobec człowieka. Pies definiuje swoją pozycję w życiu według aktywności grupy, zwracając baczną uwagę na swoją w niej pozycję, którą postrzega w sposób hierarchiczny, nie demokratyczny. Ta różnica pomiędzy ludźmi i psami jest bardzo ważna: próba wychowania psa z zastosowaniem modelu demokracji byłaby nieskuteczna. Wybierz rolę, jaką chcesz pełnić! Albo możesz być przewodnikiem stada i dawać swojemu psu wskazówki, albo Twój pies spróbuje przejąć tę pozycję i wyszkolić Ciebie w trosce o prawidłowe funkcjonowanie stada. W grupie ktoś musi być szefem i podejmować ważne decyzje.

To jest w ich genach

Większość ludzi nie zignorowałaby małego dziecka, którego wyraz twarzy świadczyłby o zagubieniu, jednak ci sami ludzie potrafią przeoczyć podobny wyraz na pysku swojego psa. Psy, zwłaszcza młode, są genetycznie zaprogramowane, by szukać wskazówek, tak więc człowiek może wykorzystać ich oddanie w tym czasie. Jeśli będzie się ignorowało psa, może zacząć powtarzać zachowania, które poprzednio pozwoliły mu ściągnąć na siebie uwagę pana. To często prowadzi do błędnego koła, które trudno jest przerwać.

Naucz psa wykonywania trzech komend, które będziesz mógł wykorzystać, ilekroć pies będzie od Ciebie oczekiwał, że powiesz mu, co ma robić:

Przynieś piłkę.
Gdzie twoja kość?
Siad / Na miejsce.

Jeśli Twój pies jeszcze nie zna tych komend, uważnie przeczytaj kolejną sekcję pt. „Wydawanie komend” i zaprowadź psa do odpowiedniego przedmiotu lub nakłoń go do przyjęcia danej pozycji. Pochwal go za współpracę, nawet jeśli musisz mu pomóc w prawidłowym wykonaniu polecenia.

Jeśli pies się w Ciebie wpatruje, zwykle czeka na wskazówki, co ma robić.

Ciągły podziw budzi u psa niepokój, co szybko prowadzi do odreagowania w postaci brudzenia w domu, zachowań destrukcyjnych lub kradzieży należących do Ciebie przedmiotów. Lepiej jest nauczyć psa reagowania na komendy omówione w kolejnej sekcji, „Wydawanie komend”, abyś mógł powiedzieć psu, co ma robić, gdy zacznie na Ciebie patrzeć.

Jeśli Twój szczeniak od samego początku był bardzo pewny siebie, to możliwe, że ma bardziej dominującą osobowość, nastawioną na objęcie przywództwa. Taki szczeniak potrzebuje Twojego konsekwentnego przewodnictwa. Jeśli czujesz, że przegrywasz szkoleniową bitwę, wykonuj ćwiczenia opisane w rozdziale 12., a jeśli zajdzie taka potrzeba, poszukaj profesjonalnej pomocy.

Jeśli u psa takie cechy pojawiły się w okresie dojrzewania lub później, to znaczy, że przejął rolę przywódcy tylko dlatego, że Ty tego nie zrobiłeś. Musisz zmienić swoje zachowanie, by odzyskać należną sobie pozycję, i chociaż będzie to wymagało konsekwencji z Twojej strony, to pies będzie Ci wdzięczny, że zdejmujesz mu z barków to trudne zadanie. Bycie szefem to niełatwa praca!

Objęcie łaskawych rządów

Jeśli podejrzewasz, że pies próbuje kontrolować Twoje zwyczaje, musisz przeorganizować hierarchię w domu. O ile nie chcesz, by Twój pies Cię wyszkolił, to pierwszym krokiem jest zastanowienie się, co chcesz zrobić, i przekonanie samego siebie, że jesteś w stanie to zrobić. Dobre nastawienie jest najważniejsze. Jeśli czujesz, że grzęźniesz, sprawdź, czy znajdziesz odpowiedź na swoje problemy w indeksie na końcu książki, albo rozważ zwrócenie się o pomoc do profesjonalisty.

Twój pies jest genetycznie zaprogramowany w ten sposób, by akceptować przywództwo, więc pod pewnymi względami już masz przewagę.

Zdefiniowanie swojej przestrzeni

Psy określają swoją pozycję na podstawie relacji społecznych i przestrzennych. Jeśli schodzisz psu z drogi, przechodzisz nad nim lub obchodzisz go dookoła, to przekazujesz psu jasny i czytelny sygnał, że uznajesz jego przewodnictwo.

Naucz psa znaczenia komendy „Przepraszam”. Dla psa ważną wskazówką na temat Waszej relacji jest uszanowanie przestrzeni osobistej: albo Ty schodzisz psu z drogi, albo on Tobie. Natychmiast naucz psa szanowania Twojej przestrzeni. Jeśli pies leży Ci na drodze, powiedz: „Przepraszam” i lekko trącaj psa stopą, aż się usunie. Jeśli pies zachodzi Ci drogę, idź prosto na niego, dopóki nie zejdzie na bok. Czy pies opiera się o Ciebie całym ciężarem? Powiedz: „Przepraszam” i odepchnij go nogą, aż nauczy się szanować Twoją osobistą przestrzeń.
Naucz psa kłaść się na uboczu. Czy masz psa, który zawsze plącze się pod nogami? Nie tylko jest to niebezpieczne, ale oznacza to także wyraźne domaganie się uwagi. Zapewnij psu odpowiednie miejsce we wszystkich pomieszczeniach w domu, kładąc tam posłanie i zabawki. Jeśli pies niechętnie tam przebywa, przeczytaj sekcję „Wyznaczanie punktu zabaw w każdym pomieszczeniu”.

Te dwa ćwiczenia to bardzo istotne lekcje grzeczności, które są szczególnie ważne, jeśli Twój pies sprawia problemy (...)

Wydawanie komend

Każdy wie, że małe dziecko potrzebuje kierownictwa, interakcji i cierpliwości. Tak samo jest z psami. Jedyna różnica polega na tym, że dzieci są zaprogramowane, by porozumiewać się za pośrednictwem słów, a psy nie, chociaż potrafią reagować na komendy głosowe i optyczne. Musisz nauczyć psa reagowania na kilka codziennych komend.

Imię. Pomóż psu wyrobić sobie przyjemne skojarzenie z imieniem. Wołaj go po imieniu, ilekroć wracasz do domu albo w przyjemnym momencie, na przykład dając psu smakołyk, głaszcząc go czy bawiąc się z nim ulubioną zabawką.
Nie wołaj psa, gdy masz zamiar zrobić coś, co może odbierać jako nieprzyjemne, na przykład zamknąć go gdzieś samego albo przeprowadzić jakieś nieprzyjemne zabiegi pielęgnacyjne. W przeciwnym razie możesz doprowadzić do sytuacji, że pies, słysząc „Chodź tu”, będzie sobie myślał: „Trzeba wiać”. Jeśli komenda „Chodź tu” przynosi odwrotny od oczekiwanego skutek, przestań jej używać. Użyj pojemnika ze smakołykami i zapoznaj się z innymi technikami szkoleniowymi (...). Oczywiście możesz też po prostu trzymać psa na smyczy. Zawołaj psa, gdy się od niego oddalasz lub chowasz przed nim, by zwiększyć jego zainteresowanie. Potrząśnij pojemnikiem ze smakołykami, wołając psa po imieniu, by go zainteresować i zwiększyć jego entuzjazm do słuchania Cię. Początkowo pies będzie reagować tylko na jedzenie, jednak w ten sposób stopniowo nauczysz go pozytywnej współpracy z Tobą. Ostatecznie będziesz mógł wycofać smakołyki i zastąpić je pochwałą i pieszczotami.
Piłka lub zabawka. Często w ciągu dnia pies będzie na Ciebie patrzył, oczekując wskazówek, co ma robić. Jeśli nic mu nie podpowiesz, jego nagromadzona energia może doprowadzić do tego, że pies zacznie rozrabiać. Dlatego powinieneś go nauczyć znaczenia tych słów. Za każdym razem, bawiąc się z psem lub dając mu coś do gryzienia, powiedz: „zabawka” albo: „kość”.
Siad, proszę. Można powiedzieć, że pies, który grzecznie siada, mówi: „Proszę”. Naucz psa siadania, trzymając smakołyk przed jego nosem i przesuwając go do tyłu nad jego głową albo uciskając mięśnie na wysokości jego talii kciukiem i palcem wskazującym i jednocześnie delikatnie unosząc do góry jego podbródek. Naucz psa, że musi usiąść, by otrzymać nagrodę, jedzenie lub Twoją uwagę.
Czekaj/Dobrze. Ta komenda każe psu znieruchomieć i czekać na dalsze polecenia. Wykorzystuj ją na progu, na krawężniku przed wejściem na ulicę, wchodząc i wychodząc z domu, budynku lub samochodu. Aby nauczyć psa tej komendy, kontroluj go za pomocą smyczy lub przytrzymaj go, równocześnie mówiąc: „Czekaj”, a następnie zwalniając go za pomocą komendy „Dobrze”.
Za mną. Ta komenda przypomina Twojemu psu, że to Ty jesteś przywódcą i podejmujesz decyzję za Was obu. Jest to nie tylko gest dominacyjny, ale przede wszystkim zapewnienie psa, że będziesz go ochraniał i bronił. Jeśli Twój pies próbował przejąć tę rolę, użyj smyczy i odpowiedniej obroży szkoleniowej, by nad nim zapanować . Rozważ też wykorzystanie przysmaków, pojemnika ze smakołykami lub klikera, by zachęcić psa do współpracy.
Połóż się. Ta komenda zachęca psa do odprężenia się. Jak najczęściej kieruj psa na kocyk lub dywanik i zapewnij mu jakieś zajęcie zastępcze, na przykład dając kość do gryzienia lub zabawkę, co powstrzyma go od nonsensownego wałęsania się po domu. Możesz wykorzystać tę komendę zarówno w domu, jak i podczas wyjazdów. Gdy pies jest niespokojny, kiedy jesz obiad, odpoczywasz albo czekasz z nim w kolejce u weterynarza, ta znajoma komenda pomoże mu się uspokoić.

Fragment pochodzi z książki: Charakter psa dla bystrzaków

« wróć na stronę główną